Tiroid ultrasonu nedir?

Tiroid bezi, boynun ön kısmında orta hatta bulunan kelebek şeklinde bir salgı organıdır. Tiroid bezi, tiroid hormonları olarak bilinen hormonlarını üretir ve salgılar. Tiroid ultrasonu, tiroid bezi hastalıklarının tanısı için yapılan ultrason incelemesidir. Tiroid bezinin iyi huylu veya kötü huylu nodülleri, tiroid bezini bütün olarak tutan tiroidit gibi hastalıkları ultrason ile kolayca tanı alabilmektedir.

Tiroid ultrasonu neden yapılır?

Tiroid ultrasonu, tiroid bezinin büyüklüğü, şeklini ve yerleşimini belirlemek, varsa nodülleri tespit etmek, nodüllerde büyüme olup olmadığı ve nodüllerin özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak için yapılabilir. Tiroid bezinin tiroidit gibi iltihabı durumlarının tanısı için kullanılabilir. Tiroid hastalıklarının tedaviye verdiği yanıt ultrason aracılığıyla izlenebilir.

Tiroid ultrasonu kimlere yapılır?

Tiroid ultrasonu, tiroid bezinin olduğu alanda ağrısı olan veya bu bölgede şişlik farkeden, doktor muayenesinde tiroid bezinde nodül saptanan, yapılan kan tetkiklerinde tiroid fonksiyon bozukluğu tespit edilen hastalara yapılabilir. Ayrıca tiroid hastalığı olduğu bilinenlerde ve tedavi görenler kişilerde tiroidin durumunu değerlendirmek için kullanılabilir.

Tiroid ultrasonunda radyasyon var mıdır?

Ultrason incelemelerinde yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılmaktadır. Bu nedenle ultrason radyasyon içermeyen bir incelemedir. Tiroid ultrasonunda da radyasyon bulunmamaktadır.

Tiroid ultrasonu her yaşta yapılabilir mi?

Diğer ultrason incelemelerinde olduğu gibi tiroid ultrasonunda da radyasyon bulunmadığından her yaştaki hastada güvenle yapılabilir.

Tiroid ultrasonu için herhangi bir hazırlık yapılması gerekir mi?

Tiroid ultrasonu için herhangi bir ön hazırlık yapılmasına gerek yoktur. Sadece hastaların varsa eski tetkiklerinin raporlarını ve görüntülerini yanlarında getirmeleri istenir. Bu karşılaştırmalı değerlendirmeye imkan tanır

Tiroid ultrasonunda eski tetkiklerle karşılaştırma yapmak neden önemlidir?

Tiroid ultrasonunda saptanan bulguları eski tetkiklerle karşılaştırmak, değişiklikleri takip edebilmek ve etkili bir tanı veya tedavi planı oluşturabilmek açısından önemlidir. Karşılaştırma yaparak tiroid bezinde oluşan yeni nodüller veya diğer anormallikler saptanabilir. Daha önceden tespit edilmiş nodüllerin boyutlarındaki, şekil ve sınır özelliklerindeki ve iç yapılarındaki değişiklikler anlaşılabilir. Bu da bir nodülün takip mi edilmesi gerektiği veya biyopsi ile ileri incelemeye gerek olup olmadığı konusunda daha doğru karar verilmesini sağlar.

Tiroid Ultrasonu nasıl yapılır?

Hasta, ultrason yapılmadan önce tüm takılarını çıkarır ve boyun bölgesini açıkta bırakacak şekilde hazırlanır. Sedyeye sırtüstü uzanır ve başı hafif geriye doğru eğilir. Uygun prob seçilir. Bir miktar jel kullanılarak ve prob tiroid bezinin olduğu alanda dolaştırılarak tiroid bezinin görüntüleri alınır. İnceleme sırasında tiroid bezinin boyutları, iç yapısı, kanlanması, nodül varlığı ve eğer nodül mevcut ise yeri, boyutları, şekli, kenar özellikleri, rengi (ekojenitesi), iç yapısı ve kanlanması değerlendirilir. Ayrıca tiroid bezine komşu lenf nodları incelenir. Görüntüleme tamamlandıktan sonra, jel ciltten temizlenir.

Tiroid ultrasonu kaç dakika sürer?

Tiroid bezinin boyutlarına, yapısına ve içindeki lezyonların sayısına göre inceleme süresi farklılık göstermektedir. İnceleme ortalama 15-30 dakika sürmektedir. Birden çok nodül olması, hastanın boyun yapısının ultrason görüntülemesi için uygun olmaması, hastanın kooperasyonu gibi etkenler, tiroid ultrasonunun süresini uzatabilir.

Tiroid ultrasonu ağrılı bir inceleme midir?

Tiroid ultrasonu genellikle ağrısızdır. Ancak tiroidit (tiroid bezinin iltihabı) gibi bazı özel durumlarda incelenen bölgede, probun hafif basısı ile hassasiyet söz konusu olabilir.

Tiroid ultrasonunda nodül saptanırsa ne yapılır?

Tiroid ultrasonunda nodül saptanması durumunda öncelikle nodülün karakteristikleri değerlendirilir. Ultrason sırasında nodülün boyutu, şekli, sınırları, iç yapısı, kanlanması ve gerekirse sertliği gibi özelliklerine bakılır. Bu özellikler nodülün iyi huylu ya da kötü huylu olduğu konusunda ipuçları verilir. Buna göre nodüller TI-RADS sınıflamasına göre kategorilendirilir. Eğer nodül küçük ve iyi huylu özellikler taşıyorsa, düzenli izlem ve ultrason takibi önerilebilir. Bu izleme, nodülde zaman içinde bir değişiklik olup olmadığını görmek için yapılır.

Eğer nodül kanser şüphesi taşıyan özellikler gösteriyorsa, daha detaylı bir değerlendirme için ince iğne aspirasyon biyopsisi önerilebilir. Bu işlem, nodülden hücre örnekleri alınarak mikroskop altında incelenmesini sağlar. Bununla birlikte kan testleri ile tiroid fonksiyonlarına bakılarak nodülün tiroid hormon üretimine etkisi olup olmadığını değerlendirilir. Biyopsi ve diğer test sonuçlarına göre, nodülün iyi huylu olduğu sonucuna varılırsa düzenli takip önerilir. Eğer kötü huylu olduğu tespit edilirse, cerrahi müdahale, radyoaktif iyot tedavisi veya diğer tedavi yöntemleri uygulanabilir. Tiroid nodülleri çok yaygındır ve çoğu iyi huyludur, ancak her durumda uygun tıbbi değerlendirme ve takip önemlidir.

Tiroid ultrasonu raporlarında kullanılan TI-RADS ne anlama gelmektedir?

TI-RADS 1: Normal tiroid bezi. Nodül görülmemiştir.

TI-RADS 2: İyi huylu bulgular. Genellikle kistik veya süngerimsi nodülleri işaret eder.

TI-RADS 3: Muhtemelen iyi huylu olan ve düşük kanser riski taşıyan nodülleri işaret eder. Kötü huylu olma olasılığı yaklaşık %2-4’dir.

TI-RADS 4: Kötü huylu olma riski daha yüksek olan nodülleri belirtir. Kötü huylu olma olasılığı yaklaşık %6-17’dir. Kendi içinde 4A, 4B ve 4C olarak üç gruba ayrılmıştır. 4A düşük şüpheli nodülleri, 4B orta derecede şüpheli nodülleri, 4C ise daha yüksek şüpheli nodülleri temsil eder.

TI-RADS 5: Yüksek kanser şüphesi taşıyan nodülleri temsil eder. Bu gruptaki nodüllerin kötü huylu olma olasılığı yaklaşık %26-87’dir.

Tiroid nodüllerinin hepsine biyopsi yapılmalı mıdır?

Tiroid nodülleri oldukça sık görülmektedir ve büyük kısmı iyi huyludur. Her tiroid nodülüne biyopsi yapılması gerekmez. Tiroid nodüllerinin risk değerlendirmesi ultrason ile yapılır. Hangi tiroid nodülüne biyopsi yapılacağına bu risk değerlendirmesine göre karar verilir. Her bir nodül birbirinden bağımsız olarak ayrı ayrı incelenir. Ultrason ile risk değerlendirmesi sonrası tiroid bezinde kanser açısından şüpheli nodül saptanması durumunda biyopsi önerilmektedir. Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi, cerrahi gerektiren kötü huylu nodülleri, iyi huylu olanlardan ayırmamıza yardımcı olur.

Tiroid ultrasonunun yan etkisi veya bir zararı var mıdır?

Ultrason ses dalgalarını kullanan bir görüntüleme yöntemi olduğundan ve radyasyon bulunmadığından herhangi bir yan etkisi ya da zararı söz kousu değildir.

Tiroid ultrasonunun sık tekrarlanması zararlı mıdır?

Ultrasonda radyasyon bulunmadığından tiroid ultrasonu çocuklar, gebeler ve emzirenler dahil her yaştaki hastada istenilen sıklıkta tekrarlanabilir.

Tiroid ultrasonu yaptırdıktan sonra günlük hayatıma devam edebilir miyim?

Tiroid ultrasonu incelemesinden hemen sonra hastalar işlerine ve günlük aktivitelerine devam edebilirler. Herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. İnceleme sırasında kullanılan jel su bazlı olup kolaylıkla temizlenebilmektedir.

Tiroid ultrasonu sırasında neden jel kullanılır?

Jel, iyi bir iletkendir. Prob ile cilt arasındaki havayı engelleyerek ve ultrason dalgalarının iletimini sağlayarak görüntü oluşmasında önemli bir görev üstlenmektedir. İyi ses iletimi daha net görüntü elde edilmesine yardımcı olur. Ayrıca jel, ultrason probunun cilt üzerinde hareketini kolaylaştırmaktadır.

Ultrason jeli zararlı mıdır?

Ultrason jeli genellikle su bazlıdır, non-toksik ve hijyenik özelliklere sahiptir. Cilde uygulandığında rahatça temizlenir.Ultrason jelleri genellikle herhangi bir yan etkiye neden olmaz. Ancak, aşırı duyarlı ve allerjik kişilerde nadiren cilt reaksiyonlarına neden olabilir. Eğer ultrason jeline karşı alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız, radyoloji doktorunuza bu durumu iletmeniz önemlidir.

Tiroid ultrasonunda kullanılan jel kıyafetlerde leke yapar mı?

Tiroid ultrasonu sırasında incelenecek bölgede probun cilde temas etmesi gerekmektedir. Bu nedenle inceleme sırasında boyun bölgesi açıkta kalacak şekilde hasta hazırlanır ve bir örtü ile kıyafetler korunur. Eğer mevcut kıyafetlerin açıklığı yeterli olmaz ise hastanın vücudun üst kısmındaki kıyafetlerini çıkarması istenebilir ve bir örtü ile örtünmesi sağlanır. Bu şekilde kıyafetlere jel bulaşması söz konusu olmaz. Ultrason jeli kıyafetlere bulaşacak olursa leke bırakabilir. Ancak jel su bazlı olduğundan, bu leke, özel kumaşlar dışında, yıkama sonrası kolayca temizlenebilmektedir.

Tiroid ultrasonu jel kullanmadan yapılabilir mi?

Jel, ses dalgalarının daha iyi iletilmesini ve daha net görüntü elde edilmesini sağladığından ultrason incelemeleri genellikle jel kullanılarak yapılır. Jel kullanılmazsa cilt ile prob arasındaki hava boşluğu görüntü kalitesinin düşmesine neden olur.

Tiroid ultrasonu sırasında jel yerine başka bir iletken madde kullanılabilir mi?

Ultrason dalgalarını daha iyi iletme yeteneği nedeni ile jel kullanılması tercih edilir. Ancak hastanın allerjik olması gibi bazı durumlarda jel yerine su, alkol, povidon iyot benzeri antiseptik solüsyonlar ve mineral yağları gibi diğer iletken maddeler kullanılabilir. Su ve alkol jelden farklı olarak cilde daha zor yapışır ve ses dalgalarını yeterince iletemeyebilirler. Mineral yağlar da iletkenlik sağlayabilir, ancak daha zor temizlenir ve steril bir ortam sağlama açısından jel kadar etkili olmayabilir. Povidon iyot (tentürdiyot) benzeri antiseptik solüsyonlar özellikle ultrason eşliğinde yapılan girişimsel işlemlerde iletken olarak kullanılabilir. Ancak rutin incelemelerde kullanımı daha zor temizlenmesi, akışkanlığının fazla ama kısa süreli olması gibi nedenlerle tercih edilmemektedir.

Tiroid ultrasonu yaptırdıktan sonra yapılması gerekenler nelerdir?

Tiroid ultrasonu, girişimsel olmayan bir incelemedir. İnceleme sonrasında yapılması istenen özel bir öneri bulunmamaktadır. Günlük işlerinize ve aktivitelerinize hemen geri dönebilirsiniz.